مهاجرت کاری ایرانیان به کشورهای دیگر، به‌ویژه کشورهای غربی، از دهه‌های گذشته به دلیل عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی رواج داشته است. با این حال، قوانین جدید مهاجرتی که از سال 2025 در کشورهای کلیدی مانند ایالات متحده، بریتانیا و کانادا اعمال شده‌اند، تأثیرات قابل توجهی بر این روند دارند. این مقاله به بررسی دقیق این قوانین، جزئیات آن‌ها و تأثیراتشان بر مهاجران کاری ایرانی می‌پردازد. هدف این است که اطلاعات به زبان ساده و جامع ارائه شود تا خوانندگان درک کاملی از تغییرات و چالش‌های پیش رو داشته باشند.
قوانین جدید مهاجرتی در سال 2025
ایالات متحده: محدودیت‌های جدید و ممنوعیت سفر
در ژوئن 2025، دولت ایالات متحده یک فرمان اجرایی جدید برای ممنوعیت سفر (Travel Ban) صادر کرد که تأثیر مستقیمی بر اتباع ایرانی دارد. این قانون ورود اتباع ایرانی را برای ویزاهای غیرمهاجرتی (مانند ویزای کار H-1B، ویزای دانشجویی F-1 و ویزای تبادل J-1) و ویزاهای مهاجرتی (مانند گرین کارت) محدود می‌کند. دلیل این ممنوعیت، نگرانی‌های امنیت ملی و عدم همکاری ایران در تأیید هویت اتباع خود اعلام شده است. این قانون از 9 ژوئن 2025 اجرایی شده و شامل موارد زیر است:
- محدودیت‌های ویزای کاری: متقاضیان ویزای H-1B (برای مشاغل تخصصی) باید بررسی‌های امنیتی سخت‌گیرانه‌تری را پشت سر بگذارند. این شامل مصاحبه‌های اضافی و ارائه اسناد گسترده‌تر است.
- استثناها: شهروندان آمریکایی، دارندگان گرین کارت و افرادی که پیش از 9 ژوئن 2025 ویزای معتبر دریافت کرده‌اند، از این ممنوعیت معاف هستند.
- تأثیر بر پردازش ویزا: درخواست‌های جدید ممکن است با تأخیرهای طولانی مواجه شوند، زیرا پردازش‌های اداری (Administrative Processing) تشدید شده‌اند.
علاوه بر این، برنامه بازنگری سیستم پذیرش پناهندگان (U.S. Refugee Admissions Program) نیز برای 90 روز تعلیق شده و این تصمیم هر 90 روز بازنگری می‌شود. این موضوع می‌تواند بر ایرانیانی که به دنبال مهاجرت از طریق برنامه‌های بشردوستانه هستند، تأثیر بگذارد.
بریتانیا: اصلاحات ویزای کاری و کاهش مهاجرت
بریتانیا در می 2025 یک سند سفید مهاجرتی (Immigration White Paper) منتشر کرد که هدف آن کاهش مهاجرت خالص به این کشور است. این سند، که تحت عنوان «بازگرداندن کنترل بر سیستم مهاجرتی» منتشر شد، شامل تغییرات زیر در قوانین ویزای کاری است:
- افزایش حداقل حقوق برای ویزای کارگر ماهر (Skilled Worker Visa): حداقل حقوق مورد نیاز از 26,200 پوند به 38,700 پوند افزایش یافته است. این تغییر برای ایرانیانی که به دنبال مشاغل تخصصی هستند، چالش‌برانگیز است، زیرا بسیاری از مشاغل موجود ممکن است حقوق کمتری ارائه دهند.
- لیست موقت کمبود (Temporary Shortage List – TSL): این لیست جایگزین لیست مشاغل کمبود (Shortage Occupation List) شده و تنها شامل مشاغل در سطح RQF 3-5 (زیر سطح مدرک دانشگاهی) است که برای استراتژی صنعتی بریتانیا حیاتی هستند (مانند ساخت‌وساز). مشاغل در این لیست نمی‌توانند همراه (وابستگان) را بیاورند، که برای ایرانیان با خانواده دشوار است.
- الزامات زبان انگلیسی: همه متقاضیان ویزای کاری و وابستگان بزرگسال آن‌ها باید سطح بالاتری از مهارت زبان انگلیسی (معادل B1 یا بالاتر) را نشان دهند.
- افزایش دوره اقامت برای اقامت دائم: مدت زمان مورد نیاز برای دریافت اقامت دائم (Indefinite Leave to Remain) از 5 سال به 10 سال افزایش یافته است، مگر اینکه متقاضی نشان دهد که تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد یا جامعه بریتانیا داشته است.
این تغییرات با هدف کاهش مهاجرت خالص از حدود 900,000 نفر در سال 2023 به سطوح پایین‌تر طراحی شده‌اند و تأثیر مستقیمی بر ایرانیانی دارند که به دنبال فرصت‌های شغلی در بریتانیا هستند.
کانادا: تغییرات در سیاست‌های اقامت موقت
کانادا در مارس 2025 تغییراتی در سیاست‌های اقامت موقت برای اتباع ایرانی اعمال کرد. این تغییرات شامل موارد زیر است:
- لغو معافیت‌های هزینه‌ای: تا پیش از 1 مارس 2025، ایرانیان با وضعیت اقامت موقت در کانادا می‌توانستند برای تمدید ویزای کار یا تحصیل بدون هزینه اقدام کنند. این معافیت‌ها حذف شده و اکنون هزینه‌های استاندارد اعمال می‌شود.
- ویزای کار باز (Open Work Permit): ایرانیانی که تا 28 فوریه 2025 وارد کانادا شده‌اند، می‌توانند برای ویزای کار باز تا دو سال اقدام کنند، مشروط بر اینکه سابقه کیفری نداشته باشند و برای کارفرمایان غیرمجاز (مانند مشاغل مرتبط با خدمات غیرقانونی) کار نکنند.
- فرآیندهای استاندارد برای تمدید اقامت: ایرانیانی که به عنوان بازدیدکننده یا دانشجو در کانادا هستند، باید از طریق فرآیندهای استاندارد برای تمدید وضعیت خود اقدام کنند، که شامل زمان پردازش طولانی‌تر و الزامات سخت‌گیرانه‌تر است.
این تغییرات دسترسی ایرانیان به فرصت‌های کاری در کانادا را محدودتر کرده و هزینه‌های مهاجرت را افزایش داده است.
جدول مقایسه قوانین جدید مهاجرتی در سه کشور
کشور |
قانون جدید |
تأثیر بر ایرانیان |
ایالات متحده |
ممنوعیت سفر و بررسی‌های امنیتی سخت‌گیرانه |
تأخیر در ویزاها، محدودیت در ویزای کار H-1B |
بریتانیا |
افزایش حداقل حقوق و الزامات زبان |
کاهش دسترسی به ویزای کارگر ماهر، محدودیت همراه |
کانادا |
حذف معافیت‌های هزینه‌ای، فرآیندهای استاندارد |
افزایش هزینه‌ها و زمان پردازش درخواست‌ها |
تأثیرات بر مهاجرت کاری ایرانیان
چالش‌های اقتصادی
افزایش حداقل حقوق در بریتانیا و هزینه‌های استاندارد در کانادا باعث شده که بسیاری از ایرانیان، به‌ویژه در مشاغل با درآمد متوسط، نتوانند شرایط لازم برای ویزای کاری را برآورده کنند. این موضوع به‌ویژه برای حرفه‌هایی مانند پرستاری یا مشاغل فنی که ایرانیان در آن‌ها فعال هستند، مشکل‌ساز است.
موانع خانوادگی
عدم امکان همراهی وابستگان در بریتانیا و محدودیت‌های ویزای خانوادگی در ایالات متحده باعث شده که بسیاری از ایرانیان به دلیل جدایی از خانواده از مهاجرت منصرف شوند. این موضوع به‌ویژه برای ایرانیانی که دارای فرزندان خردسال هستند، چالش بزرگی است.
تأخیر در پردازش ویزا
تشدید بررسی‌های امنیتی در ایالات متحده و فرآیندهای استاندارد در کانادا زمان انتظار برای دریافت ویزا را افزایش داده است. این تأخیرها می‌توانند فرصت‌های شغلی را به خطر بیندازند، زیرا کارفرمایان ممکن است ترجیح دهند نیروی کار محلی یا مهاجرانی با فرآیند سریع‌تر استخدام کنند.
تأثیر بر متخصصان ماهر
ایرانیان به دلیل تحصیلات بالا و مهارت‌های تخصصی (مانند مهندسی، پزشکی و فناوری اطلاعات) از دیرباز در بازار کار جهانی مورد توجه بوده‌اند. با این حال، قوانین جدید، به‌ویژه در بریتانیا و ایالات متحده، دسترسی به ویزاهای کاری تخصصی را دشوارتر کرده است. برای مثال، افزایش حداقل حقوق در بریتانیا ممکن است مهندسان یا پزشکان جوان ایرانی را از بازار کار این کشور دور کند.
جدول تأثیرات قوانین جدید بر مشاغل ایرانیان
حرفه |
تأثیر قانون جدید |
چالش‌های اصلی |
مهندسی |
افزایش حداقل حقوق و بررسی‌های امنیتی |
کاهش فرصت‌های شغلی، تأخیر در ویزا |
پزشکی |
محدودیت همراه، الزامات زبان |
جدایی خانوادگی، نیاز به آزمون‌های زبان |
فناوری اطلاعات |
بررسی‌های امنیتی سخت‌گیرانه |
تأخیر در پردازش، رقابت با نیروی محلی |
راهکارهای پیشنهادی برای ایرانیان
تقویت مهارت‌های زبان: یادگیری زبان انگلیسی در سطح پیشرفته برای برآورده کردن الزامات جدید بریتانیا و کانادا ضروری است.
انتخاب مقاصد جایگزین: کشورهایی مانند آلمان یا استرالیا که هنوز محدودیت‌های کمتری برای ایرانیان دارند، می‌توانند گزینه‌های بهتری باشند.
مشاوره حرفه‌ای: همکاری با وکلای مهاجرتی برای مدیریت فرآیندهای پیچیده و طولانی می‌تواند شانس موفقیت را افزایش دهد.
شبکه‌سازی حرفه‌ای: ایجاد ارتباط با کارفرمایان بین‌المللی از طریق پلتفرم‌های آنلاین می‌تواند به یافتن فرصت‌های شغلی مناسب کمک کند.
برنامه‌ریزی مالی: با توجه به افزایش هزینه‌ها، پس‌انداز کافی برای پوشش هزینه‌های ویزا و زندگی در کشورهای مقصد ضروری است.
نکات تکمیلی
تأثیر فناوری‌های دیجیتال در مهاجرت کاری: پلتفرم‌های آنلاین مانند LinkedIn و Indeed به ایرانیان کمک می‌کنند تا با کارفرمایان بین‌المللی ارتباط برقرار کنند. این ابزارها می‌توانند در یافتن فرصت‌های شغلی که با شرایط جدید ویزا سازگار هستند، مفید باشند.
افزایش رقابت در بازار کار جهانی: قوانین سخت‌گیرانه‌تر باعث شده که ایرانیان با مهاجران دیگر کشورها، به‌ویژه از آسیا و آفریقا، رقابت بیشتری داشته باشند. تقویت رزومه و کسب گواهینامه‌های بین‌المللی می‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند.
تأثیر تحریم‌ها بر مهاجرت: تحریم‌های اقتصادی ایران، انتقال پول برای هزینه‌های مهاجرت (مانند هزینه‌های ویزا یا آزمون‌های زبان) را دشوارتر کرده است. این موضوع می‌تواند بر توانایی ایرانیان برای تأمین مالی مهاجرت تأثیر بگذارد.
مهاجرت به کشورهای غیرانگلیسی‌زبان: کشورهایی مانند آلمان، هلند و سوئد که نیاز به نیروی کار ماهر دارند، ممکن است گزینه‌های بهتری برای ایرانیان باشند. این کشورها اغلب الزامات زبان ساده‌تری دارند یا دوره‌های زبان رایگان ارائه می‌دهند.
تأثیر قوانین جدید بر دانشجویان ایرانی: بسیاری از ایرانیان از ویزای دانشجویی به عنوان مسیری برای مهاجرت کاری استفاده می‌کنند. محدودیت‌های جدید، به‌ویژه در ایالات متحده، می‌تواند این مسیر را دشوارتر کند، زیرا ویزای F-1 به ویزای کار (H-1B) وابسته است.
تغییرات در سیاست‌های اسپانسرشیپ: برخی کشورها مانند کانادا و بریتانیا، الزامات سخت‌تری برای کارفرمایانی که می‌خواهند نیروی کار خارجی را اسپانسر کنند، وضع کرده‌اند. این موضوع می‌تواند شانس یافتن کارفرمای مایل به اسپانسرشیپ را کاهش دهد.
نقش سازمان‌های بین‌المللی: سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) می‌توانند به ایرانیان در فرآیند مهاجرت کمک کنند، به‌ویژه در مواردی که نیاز به حمایت‌های بشردوستانه یا مشاوره حقوقی دارند.
تأثیر روانی قوانین جدید: محدودیت‌های مهاجرتی می‌توانند باعث استرس و ناامیدی در میان متقاضیان شوند. مشاوره روان‌شناختی و برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند به مدیریت این فشارها کمک کند.
جدول مقاصد جایگزین برای مهاجرت کاری ایرانیان
کشور |
مزایا |
چالش‌ها |
آلمان |
نیاز به نیروی کار ماهر، دوره‌های زبان رایگان |
نیاز به یادگیری زبان آلمانی |
استرالیا |
سیستم امتیازی ساده، بازار کار قوی |
هزینه‌های بالای مهاجرت |
هلند |
مشاغل فناوری اطلاعات، الزامات زبان ساده |
رقابت بالا با دیگر مهاجران |
سوئد |
حمایت از نیروی کار خارجی، کیفیت زندگی بالا |
آب‌وهوای سرد، هزینه‌های زندگی بالا |
جدول تأثیرات روانی و اجتماعی قوانین جدید
عامل |
تأثیر بر مهاجران ایرانی |
راهکار پیشنهادی |
استرس روانی |
نگرانی از تأخیر یا رد ویزا |
مشاوره روان‌شناختی، برنامه‌ریزی دقیق |
جدایی خانوادگی |
عدم امکان همراهی خانواده |
بررسی مقاصد با قوانین خانوادگی ساده‌تر |
فشار اجتماعی |
انتظار خانواده یا جامعه برای موفقیت |
مدیریت انتظارات، تمرکز بر اهداف شخصی |
انزوای اجتماعی |
احساس انزوا در کشور مقصد |
پیوستن به جوامع ایرانی یا گروه‌های محلی |
پرسش‌های متداول
چرا قوانین مهاجرتی برای ایرانیان سخت‌تر شده است؟
دلایل شامل نگرانی‌های امنیت ملی، سیاست‌های کاهش مهاجرت و عدم همکاری برخی کشورها در تأیید هویت اتباع است.
آیا ایرانیان همچنان می‌توانند برای ویزای کار ایالات متحده اقدام کنند؟
بله، اما بررسی‌های امنیتی سخت‌گیرانه و تأخیرهای طولانی، شانس موفقیت را کاهش داده است.
حداقل حقوق برای ویزای کارگر ماهر بریتانیا چقدر است؟
از می 2025، حداقل حقوق 38,700 پوند در سال است که برای بسیاری از مشاغل چالش‌برانگیز است.
آیا کانادا همچنان مقصد خوبی برای ایرانیان است؟
بله، اما حذف معافیت‌های هزینه‌ای و فرآیندهای استاندارد، هزینه و زمان مهاجرت را افزایش داده است.
چگونه می‌توانم شانس دریافت ویزای کاری را افزایش دهم؟
تقویت مهارت‌های زبان، کسب گواهینامه‌های بین‌المللی و شبکه‌سازی با کارفرمایان می‌تواند کمک کند.
آیا همراهان می‌توانند با من به بریتانیا بیایند؟
خیر، برای مشاغل در لیست موقت کمبود (TSL)، همراهی وابستگان مجاز نیست.
چقدر طول می‌کشد تا ویزای کاری پردازش شود؟
بسته به کشور، از چند ماه تا بیش از یک سال ممکن است طول بکشد، به‌ویژه با بررسی‌های امنیتی جدید.
آیا دانشجویان ایرانی می‌توانند پس از تحصیل کار پیدا کنند؟
بله، اما تبدیل ویزای دانشجویی به ویزای کاری در ایالات متحده و بریتانیا دشوارتر شده است.
آیا تحریم‌ها بر مهاجرت کاری تأثیر دارند؟
بله، تحریم‌ها انتقال پول برای هزینه‌های ویزا یا زندگی در خارج را دشوار می‌کنند.
کدام کشورها برای مهاجرت کاری ایرانیان مناسب‌تر هستند؟
کشورهایی مانند آلمان، استرالیا و هلند به دلیل نیاز به نیروی کار ماهر، گزینه‌های بهتری هستند.
آیا یادگیری زبان انگلیسی کافی است؟
خیر، در برخی کشورها مانند آلمان، یادگیری زبان محلی (آلمانی) نیز ضروری است.
آیا می‌توانم از طریق پناهندگی به کار در خارج دسترسی پیدا کنم؟
خیر، پناهندگی مسیر جداگانه‌ای است و معمولاً به ویزای کاری منجر نمی‌شود.
چگونه می‌توانم کارفرمایی برای اسپانسرشیپ پیدا کنم؟
از طریق پلتفرم‌های آنلاین، نمایشگاه‌های شغلی یا شبکه‌سازی حرفه‌ای می‌توانید کارفرما پیدا کنید.
آیا قوانین جدید بر ایرانیان مقیم خارج تأثیر می‌گذارند؟
خیر، افرادی که پیش از 2025 ویزای معتبر یا اقامت دائم دارند، معمولاً معاف هستند.
چگونه می‌توانم از تغییرات قوانین مهاجرتی مطلع شوم؟
دنبال کردن وب‌سایت‌های رسمی مهاجرتی کشورها و مشاوره با وکلای مهاجرتی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
نتیجه‌گیری
قوانین جدید مهاجرتی در سال 2025، به‌ویژه در ایالات متحده، بریتانیا و کانادا، موانع جدیدی برای مهاجرت کاری ایرانیان ایجاد کرده‌اند. افزایش حداقل حقوق، الزامات زبان، محدودیت‌های همراهی خانواده و بررسی‌های امنیتی سخت‌گیرانه، دسترسی به فرصت‌های شغلی را برای ایرانیان دشوارتر کرده است. با این حال، با برنامه‌ریزی دقیق، تقویت مهارت‌ها و انتخاب مقاصد مناسب، ایرانیان می‌توانند همچنان در بازار کار جهانی موفق باشند. جداول ارائه‌شده در این مقاله به درک بهتر تأثیرات این قوانین کمک می‌کنند و راهنمایی برای تصمیم‌گیری آگاهانه فراهم می‌کنند.
